Dodatek na ogrzanie domu w Wielkiej Brytanii (Winter Fuel Payment) to program, który przez wiele lat zapewniał wsparcie finansowe osobom starszym, pomagając im w opłaceniu rachunków za ogrzewanie w najchłodniejszych miesiącach roku. Program, wprowadzony w 1997 roku, od lat jest istotnym elementem polityki socjalnej Wielkiej Brytanii, skierowanym głównie do emerytów. Od zimy 2024/2025 rząd wprowadza jednak istotne zmiany w zasadach przyznawania tego świadczenia, które mają na celu znaczące ograniczenie liczby beneficjentów, co wzbudza kontrowersje i liczne debaty publiczne.
Czym jest dodatek na ogrzanie domu w Wielkiej Brytanii (Winter Fuel Payment)?
Winter Fuel Payment to roczna, wolna od podatku wypłata, która miała na celu wsparcie emerytów w opłacaniu rachunków za ogrzewanie w sezonie zimowym. W większości przypadków świadczenie wynosiło 200 funtów dla osób poniżej 80 roku życia oraz 300 funtów dla osób starszych. W niektórych latach, w tym w sezonach zimowych 2022/2023 i 2023/2024, do dopłat dodawano również jednorazową wypłatę związaną z rosnącymi kosztami utrzymania (Pensioner Cost of Living Payment) w wysokości 300 funtów. Zmiany te jednak nie zostaną utrzymane w przyszłości. Od najbliższego sezonu zimowego zasady przyznawania Winter Fuel Payment ulegną zmianie.
Przeczytaj też: Zakaz ogrzewania drewnem do grudnia 2024. Kto włączy piec przed czasem, zostanie ukarany
Nowe zasady Winter Fuel Payment 2024/2025
Od zimy 2024/2025 Zimowa Dopłata Opałowa przestanie być powszechnie dostępna dla wszystkich osób w wieku emerytalnym w Anglii i Walii. Jak ogłosiła kanclerz skarbu Rachel Reeves, program będzie dostępny jedynie dla gospodarstw domowych, które pobierają dodatek emerytalny (Pension Credit) lub inne świadczenia zależne od dochodów. Oznacza to, że emeryci, którzy nie korzystają z tych świadczeń, stracą prawo do corocznej dopłaty opałowej czytamy na stronie commonslibrary.parliament.uk
Do zimy 2023/2024 około 10,8 miliona emerytów w 7,6 miliona gospodarstw domowych w Anglii i Walii otrzymywało dopłatę. Po zmianach, szacuje się, że liczba ta spadnie do 1,5 miliona osób, obejmując jedynie 1,3 miliona gospodarstw domowych. Według rządu, takie działanie ma przynieść oszczędności w wysokości 1,3 miliarda funtów w latach 2024/25 oraz 1,5 miliarda funtów w kolejnych latach.
Przeczytaj też: Wielka Brytania wprowadza znaczącą podwyżkę emerytur
Krytyka Winter Fuel Payment
Od lat Winter Fuel Payment była krytykowana jako program źle ukierunkowany, zwłaszcza jeśli chodzi o walkę z ubóstwem energetycznym. Przeciwnicy dopłaty podkreślają, że pomoc powinna być skoncentrowana na najbardziej potrzebujących i sugerują różne opcje reformy, w tym wprowadzenie testów dochodowych lub opodatkowanie wypłat. Obecna decyzja rządu, aby uzależnić dopłaty od pobierania innych świadczeń socjalnych, wpisuje się w te argumenty.
Jednak krytycy tego posunięcia zwracają uwagę na potencjalne negatywne skutki dla wielu emerytów. Osoby, które znajdują się nieznacznie powyżej progu uprawniającego do dodatku emerytalnego, mogą stracić wsparcie, a ci, którzy kwalifikują się do Pension Credit, ale nie ubiegają się o niego, również zostaną pozbawieni pomocy. DWP (Departament Pracy i Emerytur) szacuje, że około 880 tysięcy gospodarstw domowych uprawnionych do Pension Credit nie korzysta z tego świadczenia.
Kampania informacyjna na temat nowych zasad przyznawania
Rząd zamierza wprowadzić kampanię informacyjną we współpracy z organizacjami charytatywnymi, aby zachęcić emerytów o niskich dochodach do ubiegania się o dodatek emerytalny, co mogłoby zapewnić im prawo do Zimowej Dopłaty Opałowej. Inicjatywa ta ma na celu zwiększenie świadomości wśród osób, które nie są świadome swoich uprawnień.
Zmiany w systemie dopłat zostały przedstawione parlamentowi 22 sierpnia 2024 roku i wejdą w życie 16 września 2024 roku. Procedura negatywna, której podlegają, pozwala na ich automatyczne wprowadzenie, chyba że zostanie wniesiona formalna prośba o ich odrzucenie przez Izbę Gmin lub Izbę Lordów. DWP nie przedstawiło pełnej oceny skutków regulacji, argumentując, że zmiany nie będą miały znaczącego wpływu na sektor prywatny, organizacje charytatywne i wolontariackie.
Nowe zasady Winter Fuel Payment 2024/2025 w Szkocji i w Irlandii Północnej
W Szkocji i Irlandii Północnej, gdzie system dopłat jest zarządzany odrębnie, również zapowiedziano zmiany, choć rządy lokalne wyrażają swoje niezadowolenie z decyzji rządu brytyjskiego.
Rząd argumentuje, że zmiany są konieczne ze względu na trudną sytuację finansową i konieczność oszczędności. Kanclerz skarbu Rachel Reeves przyznała, że była to trudna decyzja, ale konieczna dla ustabilizowania budżetu państwa. Rząd zapewnia również, że emeryci o najniższych dochodach nadal będą mieli zapewnione wsparcie, a także zobowiązał się do utrzymania „potrójnej blokady” emerytur państwowych.
Nie brakuje jednak krytyków decyzji rządu, którzy wskazują na rosnące koszty utrzymania i oczekiwany wzrost cen energii. Niektóre organizacje apelują o wstrzymanie zmian do czasu przeprowadzenia szerokich konsultacji społecznych. Podnoszą także obawy, że kampania informacyjna może nie wystarczyć, aby dotrzeć do wszystkich uprawnionych do świadczeń. Zmiany w Zimowej Dopłacie Opałowej to istotny krok w polityce socjalnej Wielkiej Brytanii, który wywołuje mieszane reakcje i rodzi pytania o przyszłość wsparcia dla emerytów w kontekście rosnących kosztów energii.